راهنمای جامع عیب‌یابی مشکلات مانیتور

در مانیتور دو بخش وجود دارد که می‌توانند موجب بروز این مشکل شوند: بخش اولیه و بخش ثانویه. اگر هر یک از این دو بخش، یا حتی هر دو، در منبع تغذیه دچار مشکل شوند، این مشکل رخ خواهد داد. بنابراین، لازم است هر دو بخش به طور جداگانه بررسی شوند تا منبع دقیق ایراد دستگاه مشخص شود.

 تعمیر مشکلات روشن و خاموشی مانیتور

برای تست ولتاژ 12 ولت، می‌توانید از یک لامپ 24 ولت خودرو استفاده کنید. یک سر لامپ را به پیکوفیوز «مسیر ولتاژ 12 ولت » و سر دیگر آن را به زمین متصل کنید «پیکوفیوز را از برد جدا کنید». اگر لامپ روشن و خاموش شد، مشکل از بخش اولیه منبع تغذیه است. سپس ولتاژهای دیگر مانند 3.3 ولت و 5 ولت را اندازه‌گیری کنید تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل کنید. اگر قطعه‌ای که این ولتاژها را تأمین می‌کند دچار اتصال کوتاه باشد، ممکن است باعث خاموش و روشن شدن منبع تغذیه شود. اگر لامپ روشن ماند و منبع تغذیه سالم بود، باید بر بخش ثانویه مدار تمرکز کنید، مانند چهار ترانزیستور C5707 که مربوط به مدار اینورتر و راه‌اندازی ترانس High Voltage هستند.

این ترانزیستورها مشابه ترانزیستورهای خروجی افقی (HOT) در مانیتورهای CRT هستند که برای راه‌اندازی ترانسفورماتور فلای‌بک استفاده می‌شوند. این ترانزیستورها به طور مداوم تحت بار هستند و به همین دلیل احتمال خرابی آن‌ها بسیار بالاست. باید آن‌ها را از برد خارج کرده و با مولتی‌متر تست کنید تا مطمئن شوید بین پایه‌هایشان اتصال کوتاه ایجاد نشده است.

علاوه بر خرابی ترانزیستورها، احتمال دارد که با ایجاد اتصال کوتاه در آن‌ها، ترانس High Voltage نیز دچار آسیب شود. در این مدار، هر چهار ترانس High Voltage بررسی شدند و سالم بودند.

نکته: اگر ترانزیستورهای خراب تعویض شوند، احتمال خرابی مجدد ترانزیستور جدید C5707 بسیار بالاست.

راهنمای عیب‌یابی مشکل خاموشی متناوب در مانیتورهای LCD

وقتی مانیتور روشن می‌شود و به خوبی کار می‌کند اما زمانی که بخواهید آن را دوباره روشن کنید. اغلب مواقع درست عمل می‌کند، اما گاهی چراغ LED جلوی پنل روشن نمی‌شود. این مشکل معمولاً به دلیل خرابی میکروسوئیچ روشن – خاموش است. اگر این مشکل در مانیتورهای CRT رخ دهد، اغلب ناشی از خرابی مقاومت‌های بخش Start است.

مقاومت‌های مدار Start با افزایش اهم ممکن است باعث بروز این مشکل شوند. همچنین، خرابی سوئیچ روشن – خاموش نیز می‌تواند عامل این مشکل باشد.در این دستگاه، احتمال خرابی مقاومت‌های Start پایین است، زیرا سیگنال روشن – خاموش توسط CPU راه‌اندازی می‌شود. در مانیتورهای LCD که از سوئیچ‌های مکانیکی روشن – خاموش استفاده می‌کنند، احتمال خرابی مدار Start مانند مانیتورهای CRT وجود دارد.

با باز کردن پوشش مانیتور، چهار برد قابل مشاهده است:

1. مادربرد

2. برد منبع تغذیه

3. اینورتر

4. برد پنل صفحه کلید

 علت نداشتن ﺗﺼﻮﯾﺮ در ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر LCD چیست؟

یک مانیتور داریم که هنگام روشن شدن، تصویر آن به‌طور ناگهانی ناپدید می‌شود و چراغ LED منبع تغذیه به رنگ نارنجی درمی‌آید. روشن بودن این LED نشان‌دهنده سلامت ولتاژ خروجی برد منبع تغذیه و عملکرد صحیح آن است. برای اطمینان از صحت ولتاژ، می‌توان خروجی منبع تغذیه را با استفاده از مولتی‌متر اندازه‌گیری کرد. ولتاژهای راه‌انداز مادربرد معمولاً پایین هستند (2.5، 3.3 و 5 ولت)، و در برخی مدل‌های قدیمی‌تر، ممکن است تنها از ولتاژهای 3.3 و 5 ولت استفاده شود.

سپس ولتاژ EEPROM را اندازه‌گیری می‌کنیم. پروب قرمز را به پایه VCC و پروب سیاه را به زمین متصل می‌کنیم. در این حالت، باید ولتاژ 5 ولتی که برای تغذیه مادربرد استفاده می‌شود، بر روی صفحه مولتی‌متر نمایش داده شود. پس از آن، با استفاده از اسیلسکوپ، شکل موج کریستال‌ها را بررسی می‌کنیم. برای عملکرد صحیح MCU، کریستال‌ها باید دارای شکل موج مناسب باشند. اگر شکل موجی مشاهده نشد، ممکن است این مشکل به دلیل خرابی کریستال‌ها یا قطعات اطراف آن‌ها باشد.

در صورتی که پروب اسیلسکوپ روی یکی از پایه‌های کریستال قرار گیرد و شکل موجی دریافت نشود و تنها یک خط مستقیم نمایش داده شود، این وضعیت غیرمعمول است و نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.

اگر MCU دستگاه به صورت سوکتی باشد، پیش از تعویض کریستال، حتماً MCU را با یک مدل سالم جایگزین کنید تا از سلامت آن اطمینان حاصل شود. در غیر این صورت، باید به تعویض کریستال اقدام کنید.

در این مدار، پس از تعویض MCU، مانیتور روشن شد، تصویر ظاهر گردید و چراغ LED به رنگ سبز درآمد. هنگامی که شکل موج خروجی کریستال با اسیلسکوپ بررسی شد، شکل موج دلخواه مشاهده شد و مشخص گردید که ایراد اصلی از MCU بوده است.

با توجه به موارد فوق، می‌توان در مانیتورهای LCD که تصویر ندارند و چراغ LED منبع تغذیه به رنگ نارنجی درمی‌آید، تصمیم‌گیری کرد. گاهی مشکل تنها از MCU نیست و ممکن است به دلیل خرابی کریستال یا اتصال کوتاه در قطعات اطراف کریستال باشد. با استفاده از اسیلسکوپ می‌توان مدار را به‌طور دقیق عیب‌یابی و مشکلات را شناسایی کرد.

 چرا صفحه نمایش ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر LCD کم نور است؟

اگر به صفحه نمایش نزدیک شوید و با دقت به زمینه سیاه آن نگاه کنید، ممکن است تصویر را مشاهده کنید، اما این تصویر بسیار کم‌نور است. در صورتی که دکمه جلوی پنل مانیتور را فشار دهید و منوی OSD ظاهر شود، این نشانه‌ای از سلامت مادربرد، منبع تغذیه و پنل LCD است و مشکل به احتمال زیاد مربوط به اینورتر است. همچنین، اگر نور صفحه بسیار ضعیف باشد، می‌توانید با استفاده از چراغ قوه از پایین به آن نور بتابانید و تصویر را مشاهده کنید. همان‌طور که می‌دانید، وظیفه اینورتر تولید ولتاژ AC از ولتاژ DC ورودی برای روشن کردن لامپ‌های بالایی و پایینی پنل LCD است. اگر برد اینورتر دچار مشکل شود، لامپ‌ها روشن نمی‌شوند و صفحه نمایش به صورت کم‌نور دیده می‌شود.

پس از باز کردن پوشش آلومینیومی مدار، دو عدد خازن صافی که در بخش ثانویه مدار تغذیه سوئیچینگ متورم شده‌اند، قابل مشاهده هستند. ظرفیت این خازن‌ها 470 و 1000 میکروفاراد با ولتاژ 25 ولت است. همچنین چهار عدد خازن در برد اینورتر مشاهده می‌شود که رنگ آن‌ها تغییر کرده است.

با بررسی خازن‌های برد اینورتر توسط ESR متر، یک خازن معیوب دیگر نیز شناسایی شد (با ظرفیت 220 میکروفاراد و ولتاژ 25 ولت) که در نزدیکی فیوز 3 آمپر قرار دارد. به دلیل قرارگیری خازن و فیوز در یک مسیر، احتمال خرابی فیوز نیز مطرح است. پس از بررسی فیوز با استفاده از مولتی‌متر، مشخص شد که مدار آن قطع شده (سوخته) است.

نکته مهم در اینجا، علت سوختن فیوز است که ممکن است به دلایل مختلفی باشد. این مشکل ممکن است به دلیل خرابی خازن‌ها یا اتصال کوتاه شدن قطعات در مسیر فیوز رخ داده باشد. نزدیک‌ترین مدار به فیوز، مدار Start است که شامل دو ترانزیستور دیجیتال است. گاهی اوقات تنها همین ترانزیستورها دچار مشکل (اتصال کوتاه) می‌شوند که باعث تورم خازن‌ها و سوختن فیوز می‌گردد. در این مورد، هر دو ترانزیستور بررسی شدند و سالم بودند. حال که ترانزیستورها مشکلی ندارند، باید IC هایی که وظیفه راه‌اندازی ولتاژ را دارند، مورد بررسی قرار گیرند. هر یک از این IC ها با ولتاژ 12 ولت تغذیه می‌شوند. در واقع، مدار داخلی IC های راه‌انداز ترانس High Voltage از یک جفت ماسفت p کانال و n کانال تشکیل شده است.

چرا مانیتور اصلا روشن نمی‌شود؟

در صورتی که مانیتور شما اصلاً روشن نمی‌شود، مشکل معمولاً به منبع تغذیه آن بازمی‌گردد. پس از بررسی دقیق منبع تغذیه، ممکن است متوجه شوید که یکی از خازن‌های صافی هیچ ظرفیتی نشان نمی‌دهد. این وضعیت ممکن است به دلیل اتصال کوتاه در دیود زنر باشد که منجر به گرم شدن بیش از حد IC تغذیه می‌شود. در چنین حالتی، سیم‌پیچ اولیه ترانس SMPS باید با تستر فلای‌بک آزمایش شود تا از سلامت آن اطمینان حاصل شود.

پس از بررسی اولیه، خازن‌های صافی و دیودهای بخش ثانویه نیز باید تست شوند. اگر تمام قطعات سالم بودند و منبع تغذیه همچنان عملکرد درستی نداشت، ممکن است مشکل در مدارهای مرتبط با آن باشد.

برای جلوگیری از بروز آسیب‌های بیشتر، پس از تعویض قطعات معیوب، قبل از روشن کردن مانیتور، از یک لامپ 100 وات که به ورودی AC سری شده است استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا هرگونه اتصال کوتاه باقیمانده را شناسایی کنید.

اگر پس از روشن کردن مانیتور، لامپ به طور غیرعادی روشن ماند یا خاموش نشد، این نشان می‌دهد که هنوز اتصالی در مدار وجود دارد. در این صورت، باید مجدداً تمامی قطعات، به‌ویژه قطعات مرتبط با بخش تغذیه، بررسی شوند.

با بررسی دقیق مدار و استفاده از ابزارهای مناسب، می‌توانید علت اصلی روشن نشدن مانیتور را پیدا کرده و آن را برطرف کنید. در نهایت، توجه داشته باشید که بیشتر مشکلات روشن نشدن مانیتور به خرابی منبع تغذیه بازمی‌گردد و تعمیر آن معمولاً زمان‌بر نیست، اما ممکن است تهیه برخی قطعات اصلی، مانند IC تغذیه، کمی وقت‌گیر باشد.

در یک مانیتور سالم، خازن صافی باید در کمتر از 10 ثانیه به طور کامل تخلیه شود. اگر خازن به درستی تخلیه نشود، نشان‌دهنده این است که بخشی از مدار به درستی کار نمی‌کند.

اگر در حین تعمیر با این مشکل مواجه شدید، پیش از بررسی سایر قطعات، ابتدا خازن صافی را تخلیه کنید. پس از تخلیه کامل ولتاژ خازن، با استفاده از تستر فلای‌بک سیم‌پیچ اولیه ترانس SMPS را بررسی کنید تا مطمئن شوید که اتصال کوتاهی رخ نداده است.

در صورتی که نتیجه تست با تستر فلای‌بک نشان دهد که تمامی LEDها خاموش هستند، این به معنای وجود اتصال کوتاه در قطعات بخش اولیه یا ثانویه مدار است. گاهی اوقات، سیم‌پیچ اولیه نیز ممکن است دچار اتصال کوتاه شود. اتصال کوتاه در IC تغذیه در بخش اولیه یا دیودهای بخش ثانویه می‌تواند منجر به خاموشی LEDها در تستر فلای‌بک شود. اگر هر هشت LED در تستر فلای‌بک روشن شوند، این بدان معناست که IC تغذیه (یا FET تغذیه)، سیم‌پیچ اولیه ترانس و تمامی دیودهای ثانویه سالم بوده و اتصال کوتاهی ندارند.

برای یافتن اتصال کوتاه در بخش‌های اولیه یا ثانویه، باید ترانس SMPS را از جای خود خارج کرده و سیم‌پیچ اولیه آن را به صورت مجزا بررسی کنید. همچنین می‌توانید دیودهای بخش ثانویه را با استفاده از مولتی‌متر تست کنید.

دیود معیوب در هر دو جهت جریان را عبور می‌دهد. این مشکل در منبع تغذیه مانیتور LCD می‌تواند باعث شود که خازن صافی بیش از حد شارژ بماند (این دیودها معمولاً از نوع شاتکی هستند). دیود معیوب معمولاً در مسیر خروجی 12 ولت قرار دارد. پس از تعویض دیود معیوب، مانیتور LCD روشن شده و به درستی کار می‌کند.

زمانی که کابل سیگنال از پشت مانیتور جدا شود، پیغام “Check Signal Cable” روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود. این نشان‌دهنده سلامت برد اینورتر، لامپ‌ها و منبع تغذیه است. پس از اتصال مجدد کابل سیگنال، چراغ LED تغذیه خاموش می‌شود.